Η καλύτερη μέθοδος παγκοσμίως που είναι εύκολα προσβάσιμη για τη μέτρηση της φωτορύπανσης από τον ερασιτέχνη αστρονόμο, αλλά ταυτόχρονα αρκετά ακριβής και χωρίς τον υποκειμενικό παράγοντα του παρατηρητή για σοβαρή καταγραφή, είναι μέσω των συσκευών SQM της εταιρείας Unihedron. Με τη συσκευή αυτή μπορείτε να συμμετάσχετε στην εκστρατεία μας και να μας στείλετε τις μετρήσεις σας.
Οι συσκευές αυτές δημιουργήθηκαν ειδικά για τη μέτρηση της φωτορύπανσης και την εκτίμηση της ποιότητας του ουρανού σε τόπους παρατήρησης. Το SQM είναι ένα φορητό φωτόμετρο με φίλτρο IR. Μετράει τη φωτεινότητα του ουρανού σε μεγέθη ανά τετραγωνικά δεύτερα λεπτά της μοίρας mag/arcsec2 (V). Έχει πεδίο ~10 ̊ (HWHM) όσον αφορά το μοντέλο με το φακό (SQM-L) που είναι το προτεινόμενο για τις προσπάθειες καταγραφής. Δίνει καλή ακρίβεια μέχρι πρώτο δεκαδικό ψηφίο και έχει χρησιμοποιηθεί παγκοσμίως σε καταγραφές και μετρήσεις φωτορύπανσης οπότε τα αποτελέσματά μιας καταγραφής μπορούν να συγκριθούν ευρέως.
Το SQM δίνει μια μέτρηση που, για το νυχτερινό ουρανό, κυμαίνεται από 16 έως 22 mag/arcsec2 με τις υψηλότερες μετρήσεις να αντιστοιχούν σε σκοτεινότερο ουρανό.
Για να κάνουμε μέτρηση με το SQM…
- Στοχεύουμε προς το επιθυμητό πεδίο του ουρανού
- Πατάμε το κουμπί
- Αναμένουμε μερικά δευτερόλεπτα για τη μέτρηση
- Καταγράφουμε τη μέτρηση
Αν το SQM δεν έχει χρησιμοποιηθεί για κάποιο διάστημα, απορρίπτουμε τις πρώτες 2-3 μετρήσεις (αποτελεί σύσταση του κατασκευαστή που είναι επιβεβαιωμένη και στην πράξη). Παίρνουμε πάντα πολλαπλές μετρήσεις και υπολογίζουμε το μέσο όρο ή την επικρατούσα τιμή από τις μετρήσεις. Η ακρίβεια του οργάνου είναι καλή σε πρώτη δεκαδικό ψηφίο αλλά όχι τόσο σε δεύτερο δεκαδικό ψηφίο. Προτείνεται στρογγυλοποίηση σε 0,05 μεγέθη του μέσου όρου, κυρίως στις χαμηλές μετρήσεις. Πιο πάνω υπάρχει κορεσμός της λογαριθμικής κλίμακας.
Η κύρια μέτρηση που μας ενδιαφέρει είναι η μέτρηση στο Ζενίθ και είναι αυτή που δίνει το κύριο αποτύπωμα της τοποθεσίας. Αν υπάρχει ο Γαλαξίας κοντά στο ζενίθ στοχεύουμε λίγο μακρύτερα από το ζενίθ για να τον βγάλουμε εκτός πεδίου κατά το δυνατό (επίδραση 0,1-0,2 μεγέθη). Για πλήρη τοπογραφική αποτύπωση μπορούμε να πάρουμε μετρήσεις σε μικρότερα ύψη (30, 45, 60 ̊) στα διάφορα σημεία του ορίζοντα.
Για πλήρη και χρήσιμη καταγραφή, δεν παραλείπουμε να σημειώσουμε και τα εξής στοιχεία:
• Συντεταγμένες του τόπου καταγραφής (ιδανικά με GPS) και υψόμετρο
• Ημερομηνία και ακριβής ώρα
• Θερμοκρασία
• Καιρικές συνθήκες
• Διαύγεια ατμόσφαιρας
• Προσανατολισμός της καταγραφής
• Παρουσία φωτεινών ουράνιων αντικειμένων (φάση Σελήνης, λαμπροί πλανήτες, Γαλαξίας κτλ), ύψος του ήλιου κάτω από τον ορίζοντα
• Καταλληλότητα του χώρου για αστρονομική παρατήρηση
Αναλυτικές πληροφορίες στο site του κατασκευαστή.